وابی-سابی زیبایی شناسی ژاپنی برای هنرمندان، طراحان، شاعران و فیلسوفانWabi-Sabi For Artists,Designers,Poets & Philosophers

اگر از ژاپنی ها بپرسید وابی-سابی چیست، بیشترشان سری تکان می دهند و پس از درنگی کوتاه، با لحنی حاکی از عذرخواهی، چند کلمه ای درباره اینکه توضیح این اصطلاح چقدر سخت است اظهار می کنند. تقریباً تمام ژاپنی ها مدعی اند که حس وابی-سابی را درک می کنند و وابی-سابی به هر حال، یکی از مفاهیم اصلی در فرهنگ ژاپنی پنداشته می شود، اما کمتر کسی از آن ها می تواند این حس را به روشنی بیان کند.
چرا این طور است؟ آیا آن گونه که بعضی از ستایشگران متعصب فرهنگ ژاپنی می گویند، برای درک این چیزها باید از استعداد ژنتیکی مناسب برخوردار باشیم؟ نه، به هیچ وجه. آیا دلیلش آن است که زبان ژاپنی، یا بهتر است بگوییم عرف به کاربردن این زبان، چنان است که می تواند ظرافت های حسی، ابهام و منطق دل را به خوبی منتقل کند، اما برای توضیح دادن امور به شیوه ای عقلانی چندان به کار نمی آید؟ شاید، فقط تا حدی این طور باشد. علت اصلی اما، آن است که بیشتر ژاپنی ها هیچ گاه وابی-سابی را در چارچوب عقلانی نیاموخته اند، چرا که هیچ کتاب یا آموزگاری نیست که وابی-سابی را بشود از آن ها آموخت. این قضیه اتفاقی نیست. در طول تاریخ به عمد از هر گونه درک و فهم عقلانی وابی-سابی جلوگیری شده است.
وابی-سابی تقریبا از همان ابتدا که به صورت یک شیوه زیبایی شناسی متمایزشکل می گرفت، پیوندی جنبی با آیین بودایی ذن داشت. حتی از بسیاری جهات، می توان وابی-سابی را «ذن اشیا» نامید، چرا که بسیاری از اصول معنوی-فلسفی ذن را در نمونه های عینی نشان می دهد. نخستین ژاپنی هایی که درگیر وابی-سابی شدند، یعنی استادان چای، کاهنان و راهبان، آیین های ذن را اجرا می کردند و همگی غرق در فضای فکری ذن بودند. یکی از درون مایه های اصلی ذن ضد عقلانیت شدید است. بر اساس آموزه ذن، دانش بنیادین فقط به طور مستقیم از ذهنی به ذهن دیگر انتقال می یابد و نمی توان آن را با کلمه های نوشته یا گفته شده منتقل کرد. «آن ها که می دانند نمی گویند، آن ها که می گویند نمی دانند» در سطحی عمل گرایانه می توان گفت که این قاعده برای کاستن از برداشت های اشتباه از مفاهیمی که به سادگی در معرض بدفهمی قرار می گیرند، وضع شده است. در نتیجه، از ارائه هر گونه توصیف واضح و مشروح برای وابی-سابی، آگاهانه پرهیز شده است.