ورود / ثبتنام
چگونه یک پایان نامه خوب بنویسیم؟
شنبه 28 دسامبر 19 | 14:41
دوره کارشناسی ارشد در گرایشات تخصصی رشته های مختلف در دانشگاه های سراسر دنیا پیش بینی گردیده و دانشجویان مختلفی در حال آموزش، تحقیق و تفحص در این دوره ها می باشند. دانشگاه های مختلف در سرتاسر دنیا توجه و تأکید قابل توجهی بر تحصیلات تکمیلی خود داشته و سطح کیفی آنها به میزان زیادی وابسته به دانشجویان و فارغ التحصیلان این مقاطع در رشته های مختلف میباشد. فارغ التحصیلان و موضوعات تحقیقاتی آنها کیفیت و سطح دانشگاه را در بین سایر دانشگاه ها و مؤسسات علمی مشخص می نماید. موضوع انشای دوران کودکی (علم بهتر است یا ثروت) گویای این مطلب می باشد که پایه و اساس قدرت و ثروت دانش است و تمامی دولتها و حکومتهای جهانی درصدد کسب قدرت و ثروت به دنبال ارتقاء و تثبیت پشتیبانهای دانشگاهی خود میباشند. از این رو بخش قابل توجهی از هزینه ها در زمینه آموزش و پرورش و سیستم آموزشی و دانشگاهی صرف می‌گردد تا بدینوسیله پایه های علمی خود را تقویت نمایند. بر این اساس دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی نیز سعی در تقویت کیفیت محیط آموزشی و ظرفیت های موجود در خود بویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی دارند. براین اساس می توان علاوه بر ارتقاء رتبه و درجه خود در میان رقبا، بازدهی مالی و اقتصادی مناسبی برای خود و دولت داشته و موجب افزایش کارایی و بازدهی صنعت گردید.
پیش از آنکه وارد ساختار و چارچوب اصلی یک پایان نامه شویم ابتدا میبایست بدین نکته توجه داشت که سه بخش از یک فرآیند معنادار یا به عبارت دیگر سه مرحله اصلی از ابتدا تا دفاع و اتمام پایان نامه بسیار حائز اهمیت می باشد که در ساختار مطالب ارائه شده این مقاله به توضیح هر یک از آنها پرداخته شده است.
- انتخاب عنوان و موضوع پژوهش
عنوان یک پژوهش به عنوان برند تحقیق شناخته می شود که تمامی بازدیدها و مراجعات به این سند در وهله نخست متضمن عنوان آن می باشد. پایان نامه های کارشناسی ارشد همانگونه که پیش از این نیز اشاره گردید تا حد زیادی وابسته به تجربیات علمی و عملی است که محصول نهایی آن میتواند گزارشی مدون در قالب یک سند آکادمیک معتبر باشد. در این میان عنوان منتخب می تواند چراغ راه این مسیر باشد که در پی دستیابی به آن داده های قابل ارائه انتخاب و تعیین می گردد. از این رو عنوان تحقیق در پایان نامه های کارشناسی ارشد با توجه به فراوانی دانشجویان در این مقطع و تعدد پروژه های پژوهشی و نیز تأکید بر کیفیت سیستم تحصیلات تکمیلی به عنوان شاخصی قابل سنجش در تعیین سطح علمی و کیفی دانشگاه ها از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد، چرا که فارغ التحصیلان و موضوعات مورد علاقه دانشجویان و اساتید در مقاطع تحصیلات تکمیلی نمایه ای معتبر از دانشگاه خواهد بود.
- تهیه پروپوزال (طرح تحقیق)
در پایان نامه کارشناسی ارشد مرحله دوم پس از انتخاب عنوان پژوهش، تهیه طرح تحقیق یا همان پروپوزال می باشد که در توجیه و معرفی طرح پژوهشی یکی از مهمترین و الزامی ترین مراحل پژوهش است. در هر طرح و پروژه ای طرح تحقیق به عنوان پیش نیاز ضروریست و التزام بودن آن به منظور دفاع از یک عنوان و یا طرح منطقی ضرورت و اهمیت توجه بیشتر به این مرحله را نشان می دهد.
پروپوزال خلاصه گزارشی از روند منطقی و سازمان یافته پژوهش یا پروژه شما است که میبایست بیانی متقاعد کننده داشته باشد. این نگارش بصورت مجموعه ای از اطلاعات و بیانات قانع کننده برای خواننده که عمدتاً در نقش داور ظاهر می شود، آماده می گردد. از این رو به نوعی نقش یک پروپوزال در پایان نامه ارشد اول معطوف به آموزش و تکمیل اطلاعات اولیه دانش مربوطه می باشد و در گام بعدی تلاش در جهت متأثر و متقاعد نمودن خواننده که قرار است چه کاری را شما انجام دهید. این نکته بسیار حائز اهمیت است که اگر چه بیان یک طرح تحقیق بیانی متقاعد کننده می باشد اما هدف اصلی نویسنده مجاب کردن خواننده یا همان داور در جهت پذیرش درخواست خود نیست بلکه در این نگارش هدف ایجاد باوری مثبت در ذهن خواننده جهت پذیرش این نکته که راه حل ارائه شده یک پاسخ علمی و عملی مناسب به سؤال یا مسأله اساسی پروژه است. اثر بخشی طرح تحقیق شما به نوعی وام دار توانایی شما در توضیح کامل و کافی در خصوص ماهیت، زمینه و دامنه پروژه شما و نحوه دستیابی به اهدافتان خواهد بود.
- تهیه و تدوین پایان نامه
بخش اصلی این پژوهش همانگونه که در ابتدا نیز بدان اشاره گردید مراحل و چارچوب تهیه و تدوین پایان نامه کارشناسی ارشد می باشد. بخش سوم این پژوهش در تکمیل روند منطقی تهیه پایان‌نامه پس از انتخاب عنوان پژوهش و هماهنگی با استاد راهنما و تهیه و تدوین پروپوزال بر اساس ساختار مدون، تکمیل و تدوین بخش های مختلف با رسالت های متفاوت می باشد. مطالعات پایان نامه که در مقاطع تحصیلات تکمیلی عموماً میبایست بر اساس تجربیات و تحقیقات علمی برنامه ریزی گردد و علاوه بر شفافیت و روشنی بیان در محتوا و افزودن مطالب و یافته های جدید در شاخه مربوطه میبایست از ساختار و چارچوبی معنادار و استاندارد پیروی نماید تا بتواند بعنوان یک سند آکادمیک در سطوح تحصیلات عالیه جایگاه خود را تثبیت نماید. براین اساس می بایست به این نکته توجه داشت که در تهیه این سند شکل و محتوا از اهمیت یکسانی برخوردار می باشند.
هر یک از مراحل فوق در جریان تهیه یک پایان نامه قابل قبول نقش بسیار پررنگی ایفا می‌نمایند که در کتاب حاضر نکات مثبتی در جهت تکمیل هر بخش به تفصیل ارائه گردیده است. یک روند منطقی برای یک پایان نامه به گونه ای است که یک پایان نامه بتواند یک داستان شفاف و متقاعد کننده را بیان نماید. اجزاء و مؤلفه های یک روند منطقی باید مانند دانه‌های یک زنجیر پیوستگی و ارتباط قوی و پایداری را شکل دهند که مکمل یکدیگر بوده و یک کل قدرتمند را شکل دهند.
بخش اول که به نوعی نگاهی ریز بینانه به اهمیت محتوایی این سند دارد به عنوان نقطه شروع میبایست با حساسیت و قدرت فراوانی انجام گیرد چرا که پایه و اساس یک پژوهش مناسب حاصل سؤالی فکر شده و منطقی می باشد. مرحله دوم که تا حدود زیادی به عنوان فصل اول پایان نامه نیز تلقی می‌گردد تا حد زیادی می تواند راهنمای مسیر و چراغ راه باشد. زمانی که سؤال اصلی با دقت تمام انتخاب گردد و هدف یک پژوهش آماده و تدوین گردد، می‌توان توقع داشت که تا انتهای مسیر در راهی منطقی گام برداشته و محصولی مناسب و قابل قبول حاصل خواهد شد.
طرح تحقیق یا همان پروپوزال خلاصه گزارشی است از کل فرایند پیش رو که در بخش‌های مختلف تدوین می گردد و امروزه در اکثر پروژه های حرفه ای به منظور دفاع از برنامه انتزاعی میبایست یک مشاور، یک طراح، یک کارآفرین و یا هر شخص حقیقی یا حقوقی یک پروپوزال در چارچوب مختص به خود آماده نماید تا بتوان با دیدگاه، رویکرد و ساختار ذهنی آن آشنا گردید. مرحله سوم نیز که بخش قابل توجهی از مقاله حاضر پیرامون توصیف و توضیح آن میباشد، مرحله تهیه و تدوین پایان نامه در چارچوبی هدفمند و منسجم میباشد.
همانگونه که اشاره گردید چارچوب و ساختار پایان نامه بسیار حائز اهمیت بوده، چرا که بر این اساس خواننده و مخاطبی که نیازمند استفاده از آن می باشد به راحتی می داند که پاسخ هر سؤال خود را در کجای پژوهش می تواند بیابد و چگونه به استخراج اطلاعات مورد نیاز خود بپردازد. علاوه بر این، هماهنگی و استاندارد سازی پایان نامه ها بر اساس چارچوبی یکپارچه و عمومی میتواند کمک شایانی در پراکنش و پخش اطلاعات در سیستم دانشگاهی کل دنیا نموده و موجبات دستیابی راحت و آسان به پایان نامه ها و رساله های تمامی دانشگاه ها و درک سریع ساختار آن برای همه دانشجویان فراهم نماید.
منبع:
عنوان: کتاب راهنمای گام به گام نگارش پایان نامه
نویسنده: تکتم حنایی، علی احمدی رستگار
ناشر: طحان
دیدگاه شما
